Aracınızın modeline göre enlemesine veya boylamasına yerleştirilen bu parça, hem kasnaklardan hem de rulmanlardan destek alarak krank mili ile eksantriği aynı hizada tutar. Motorun silindir kapağındaki eksantrik ile bloğun altında yer alan krank milinin çıkıntısı arasında, krank milinden gelen hareketi, eksantrik miline ileterek görev yapar. 1,5 ton çekme potansiyeli olan kayış, imalatında kullanılan metal, cam elyafı ve kauçuk türü malzemelerin birleşmesiyle kompozit bir materyaldir. Esnekliği sayesinde volan dişlisi ve motor subaplarına bağlanarak motor için çok önemli bir rol üstlenir.
Bir diğer adı zamanlama kayışı olan triger kayışı değişimi tek başına olabileceği gibi set halinde de yapılabilir. Setler devirdaim pompası, gergi bilyası, kayış veya zincir olarak üç parçadan oluşur. Zamanla ve yoğun sürtünmeyle yıpranan kayış kopar. Motorun güvenli ve randımanlı şekilde çalışabilmesi için rutin olarak kontrol edilmeli ve aşınma belirtileri görüldüğünde değiştirilmelidir. Gözle görülür bir belirti olmadığında da araç üreticisinin tavsiye ettiği kilometre limitinden sonra tedbir amacıyla yenisi takılmalıdır. Halka formunda olan gergi bilyası, kayışı gererek ideal hizada kalmasını ve sorunsuz şekilde dönmesini sağlar. Gergi bilyasının da iki ayrı modeli bulunur. Tırtıklı yapıya sahip olan dişli kayış için standart model, V formunda olan bant için düz model kullanılır. Gergi bilyasının da aşınma nedeniyle bozulması muhtemeldir ve düzenli aralıklarla yenilenmelidir. Devirdaim pompası da setin içinde yer alan kritik parçalardan biridir ve diğer parçalarla beraber senkronize şekilde çalışır. Tek bir parçanın arızası tüm sistemi etkileyeceği için hem motor üzerinde maliyetli sorunlara yol açabilir hem de sürüş güvenliğini riske atar. Periyodik bakım süreçlerinde bu parçalardan birinin değişimine karar verilirse set olarak yenilenmesi tavsiye edilir.
Triger Kayışı Ne Zaman Değişir?
“Triger kayışı ne zaman değişir?” sorusunun yanıtı, aracın yaşına, kat ettiği mesafeye, kullanım sıklığına ve yoğunluğuna göre değişmektedir. Materyal yapısı itibarıyla yüksek dirençli bir parça olsa da zaman içinde metal dişlilerle sürtünmeden kaynaklanan yıpranmanın meydana gelmesi kaçınılmazdır. Normal şartlarda kullanılan ortalama araçlarda 3 ila 5 yılda bir değişim yapılması önerilir. Mesafe olarak da 40.000 km ila 60.000 km arasında kontrol edilerek değiştirilebilir. Yeni nesil üretilen arabalarda bu mesafe 120.000 km’ye kadar çıkabilir. Triger kayışı değişimi için üretici tavsiyesi dikkate alınmalıdır. Ancak ikinci el araçlarda kılavuz bilgilerine ulaşmak mümkün değilse Bosch Car Service uzmanlarına danışarak da fikir alabilirsiniz.
İkinci el bir araç satın alan kişilerin “Triger kayışı ne zaman değişir?” diye beklemesi riskli bir hareket olabilir. Hem bakım hem de değişim için en kısa zamanda aksiyon alınması önerilir. Bu bakım ertelenirse maddi manevi ciddi sonuçlar doğurabilir. Özellikle 60.000 km ila 100.000 km arasında mesafe yapmış bir aracın triger setini komple değiştirmesi tavsiye edilir. Setin içinde yer alan parçalardan herhangi birinin arızalanması durumunda acil değişim gerekir. Bu arızaları tespit edebileceğiniz belirtiler şunlardır:
- Triger kayışı yıprandığı zaman motordan tıkırtı sesleri duyulur.
- Tekleme yapan motorlarda ateşleme hızını etkileyeceği için aşınan bir triger kayışı söz konusu olabilir.
- Yüksek ısılara ulaşan motorlarda yağ sızıntısı görülür. Özellikle motorun ön tarafında yağ izleri varsa triger kayışı arızasından şüphe edebilirsiniz.
- Motorda zorlanma, genel performansta düşüş ya da çekiş gücünde azalma gibi sorunlar görüyorsanız, triger kayışından kaynaklanma ihtimali vardır.
Triger kayışı aşınması, kopma durumu ile sonuçlanan ciddi bir sorundur ve bazen gergi bilyası ya da devirdaim pompası nedeniyle gerçekleşebilir. Bu nedenle kopan kayış değiştirilirken set halinde değiştirilmesi tavsiye edilir. Hareket halinde koparsa öncelikle motordan yüksek bir ses geldikten sonra egzozdan siyah duman çıkar ve araç stop eder. Bu tür bir sorunla karşılaştığınız zaman aracı çalıştırmamanız gerekir. Aksi halde başta krank mili, eksantrik mili ve subaplar olmak üzere motordaki birçok bileşen yanar veya hasar görür. Subapların açık kalması demek, pistonların çarpma nedeniyle hasar görmesi demektir.
Triger Zinciri Ne Zaman Değişir?
Triger zinciri, bazı araçlarda kauçuk kayış yerine kullanılan parçadır. Görev olarak aralarında büyük bir fark yoktur ancak zincirler boksör tipi denilen ve değişimin daha zor yapıldığı motorlarda kullanılır. Değişimi zor olduğu için zincirlerin kullanım ömürleri daha uzundur ve çok daha zor şartlar altında yıpranma belirtisi gösterir. Bu parçanın doğru bir şekilde takılması ve düzenli bakım rutinlerinde yağlanması, hem kontrolsüz yanmayı önleme hem de ses çıkarmaması için önemlidir. Triger zinciri ortalama 3 yılda bir ya da her 90.000 km’de bir değiştirilir. Normal şartlarda sadece ömrü bittiğinde değişim yapılır ancak bu zaman ve mesafe aralığında da değişmesi gerekebilir. Yüksek dirence karşı yüksek mukavemetli olan triger zinciri, iyi bakılan ve iyi kullanılan araçlarda bazen 150.000 km mesafe yapılmasına rağmen halen problemsiz şekilde çalışıyor olabilir. Yine de mesafe arttıkça riskin de arttığı unutulmamalıdır ve değiştirilmesi önerilir. Aksi halde daha büyük arıza ve daha yüksek maliyetle karşılaşmanız kuvvetle muhtemeldir. Bu nedenle iyi bakılan ve iyi kullanılan araçlarda ortalama 4 yılda bir trigeri seti değişimi yaparak motor performansını güçlendirebilirsiniz.
Triger Kayışı Kaç Km’de Değişir?
“Triger kayışı kaç km’de değişir?” sorusunun yanıtı, birçok parametreye göre değişkenlik gösterir. Kullandığınız ürünün materyali, kullanım süresi, kullanım sıklığı, aracın yaşı, trafikte dur-kalk yoğunluğu gibi birçok etken, triger kayışının kaç km’de bir yapılması gerektiğini belirler. Periyodik bakımların düzenli yapılması ve sürücünün aracı yıpratmadan kullanım deneyimi de değişim sürecini etkileyen unsurlar arasındadır. Çok iyi bakılan ve çok iyi kullanılan, hatta çok yeni olan araçlarda dahi belirli bir süre sonra kayış ya da zincir fark etmeden yıpranma meydana gelir. Yıpranma aşınma ile devam eder ve kopma ile sonuçlanır. Can ve mal güvenliği kontrolünü kaybetmemek için yorgun olan kayışların en kısa sürede değiştirilmesi gerekir. Her aracın kayışı ortalama 90.000 km’de, yoğun ve sık kullanılan araçlarda daha kısa aralıklarla yenilenmelidir. Yıl bazında da öngörülen süre ortalama 3 yıl olsa da yoğun ve sık kullanılan araçlarda daha kısa aralıklarla kontrol gerektirir. Yıpranmaya göre göreceli olarak değişen bu sürelere hakim olmak ve araç bakımlarını düzenli şekilde yaptırmak sürücüler için çok önemlidir. Triger kayışı, zinciri ya da seti hakkında detaylı bilgi almak, aracınız için bakım yaptırmak ve garantili hizmet sürecinden faydalanmak için Bosch Car Servis uzmanlarından yardım alabilirsiniz.